ปัญหาการกำหนดค่าฤชาธรรมเนียมศาลในการบังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการในคดีปกครอง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ1) ศึกษาหลักเกณฑ์การเสียค่าธรรมเนียมศาลในคดีปกครองตามกฎหมายพระราชบัญญัติจัดตังศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครองพ.ศ.254 2)ศึกษาแนวคำพิพากษาของศาลปกครองเกี่ยวกับการเสียค่าธรรมเนียมศาลตามพระราชบัญญัติจัดตังศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครองพ.ศ.2542ซึ่งดำเนินการศึกษาในลักษณะวิจัยเชิงคุณภาพการวิเคราะห์เอกสารโดยศึกษาเอกสารจากตัวบทกฎหมาย ตำราวิชาการ วิทยานิพนธ์ บทความจากวารสารหรือนิตยสารทางกฎหมาย เอกสารประกอบการสัมมนา สถิติ และข้อมูลจากเว็บไซต์ทางอินเทอร์เน็ตในต่างประเทศและในประเทศเกี่ยวกับมาตรการการเสียค่าธรรมเนียมศาลในคดีปกครอง จากการศึกษาพบว่าการฟ้องคดีแพ่งกับการฟ้องคดีปกครองมีหลักการเสียค่าธรรมเนียมศาลที่ต่างกันกล่าวคือในการดำเนินคดีทางแพ่งกฎหมายกำหนดให้ผู้ยื่นคำฟ้องต้องเสียค่าธรรมเนียมศาล เว้นแต่มีกฎหมายยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลซึ่งเหตุที่ต้องมีการเสียค่าธรรมเนียมศาลในคดีแพ่งเนื่องจากการดำเนินคดีแพ่งแต่ละเรื่องนั้น มีขั้นตอนและค่าใช้จ่ายจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นค่าดำเนินการทางธุรการศาลหรือค่าใช้จ่ายในทางศาลเองแต่สำหรับการฟ้องคดีปกครองนั้น โดยหลักคือผู้ฟ้องคดีไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมศาลเว้นแต่กรณีมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (3) หรือ (4)แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครองพ.ศ. 2542 คือ คดีพิพาทเกี่ยวกับการกระทำละเมิดและความรับผิดอย่างอื่นของหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐอันเกิดจากการใช้อำนาจตามกฎหมายหรือจากกฎ คำสั่งทางปกครอง หรือคำสั่งอื่น หรือจากการละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติหรือปฏิบัติหน้าที่ล่าช้าเกินสมควรและคดีพิพาทเกี่ยวกับสัญญาทางปกครองที่ผู้ฟ้องคดีต้องเสียค่าธรรมเนียมศาล ตามมาตรา 45วรรคสี่แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 อย่างไรก็ตามเมื่อศึกษาพบว่ามีแนวทางเพื่อให้การยื่นคำร้องขอให้บังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการต่อศาลที่อยู่ในเขตอำนาจ ไม่ว่าจะอยู่ในเขตศาลแพ่ง หรือศาลปกครองอยู่บนหลักแห่งความเสมอภาคควรบัญญัติหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนแน่นอนเกี่ยวกับค่าธรรมเนียมศาล สำหรับการคำร้องขอให้บังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการต่อศาลปกครอง โดยควรที่จะมีการแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 45 วรรคสี่ แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2542 จากที่บัญญัติว่า “การฟ้องคดีไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมศาล เว้นแต่การฟ้องคดีขอให้สั่งให้ใช้เงินหรือส่งมอบทรัพย์สินอันสืบเนื่องจากคดีตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๓) หรือ (๔) ให้เสียค่าธรรมเนียมศาลตามทุนทรัพย์ในอัตราตามที่ระบุไว้ในตาราง ๑ ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง สำหรับคดีที่มีคำขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันอาจคำนวณเป็นราคาเงินได้” โดยควรบัญญัติเพิ่มความในตอนท้ายต่อท้ายบทบัญญัติเดิมว่า “และการยื่นคำร้องขอให้ศาลบังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการหรือเพิกถอนคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการสำหรับคดีที่มีคำขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันอาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ให้เสียค่าธรรมเนียมศาลตามทุนทรัพย์ในอัตราที่ระบุไว้ในข้อ (1) (ข) ของตารางเดียวกัน