ปัญหาทางกฎหมายในการสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี 2) วิเคราะห์อำนาจการสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี และ 3) หาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาอำนาจการสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการศึกษาข้อมูลจากหนังสือ ตำรา บทความวิชาการ งานวิจัย และจากการสัมภาษณ์เชิงลึกจากพนักงานสอบสวนผู้มีอำนาจสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยีจำนวน 8 คน ผลการศึกษาพบว่า 1) อำนาจในการสอบสวนคดีอาญาที่มีความสลับซับซ้อน หรือจำเป็นต้องใช้วิธีการสืบสวนสอบสวนเป็นพิเศษ หรืออาชญากรรมที่ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงเศรษฐกิจของรัฐ หากมีลักษณะการกระทำความผิดประการหนึ่งประการใดโดยนำเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์หรือระบบอิเล็กทรอนิกส์มาใช้ในการกระทำความผิด จึงอยู่ในความหมาย ทั้งในพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 มาตรา 21 (1) และบัญชีท้ายพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 และอยู่ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไปในมาตรา 18 มาตรา 19 ซึ่งเป็นพนักงานสอบสวนฝ่ายตำรวจ 2) แม้จะมีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติให้มีกองบัญชาการตำรวจปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี และมีอำนาจสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี มีการกำหนดมูลค่าความเสียหายบางประการ ซึ่งปัจจุบันได้มีพระราชกำหนด มาตรการป้องกันปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566 มาตรา 8 ให้พนักงานสอบสวนสังกัดสถานีตำรวจเป็นพนักงานสอบสวนผู้รับผิดชอบทั่วราชอาณาจักร และคำสั่งสำนักงานตำรวจแห่งชาติที่เกี่ยวข้อง ก็เป็นเรื่องการบริหารราชการภายในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ มิได้ตัดอำนาจพนักงานสอบสวนกรมสอบสวนคดีพิเศษและพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา และ 3) ผู้ศึกษาจึงเสนอแนวทางที่เหมาะสมคือต้องแก้ไขความในมาตรา 21 (1) แห่งพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 โดยเพิ่มข้อความว่า “ที่มิได้อยู่ในความหมายตามมาตรา 3 “อาชญากรรมทางเทคโนโลยี” พระราชกำหนดมาตรการป้องกันปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566” และให้แก้ไขประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 18 โดยเพิ่มเติมข้อความว่า “ที่มิได้อยู่ในอำนาจ การสอบสวนคดีพิเศษ”