กระบวนการเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชนบ้านเกาะแรต ตําบลดอนสัก อําเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี

Abstract

วิจัยเรื่อง กระบวนการเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชน บ้านเกาะแรต ตําบลดอนสัก อําเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สํารวจศึกษาทรัพยากรวัฒนธรรมในชุมชนบ้านเกาะแรต 2) ศึกษารูปแบบ กระบวนจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในชุมชนบ้านเกาะแรตและค้นหารูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในชุมชนบ้านเกาะแรตที่เหมาะสม และ 3) พัฒนากระบวนการเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชนบ้านเกาะแรต เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วม ด้วยวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามร่วมกับทํากิจกรรมกับชุมชนและศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง มีการวิเคราะห์สังเคราะห์ข้อมูลและนําเสนอด้วยวิธีการพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า ทรัพยากรวัฒนธรรมในชุมชนบ้านเกาะแรตยังคงความเป็นวิถีจีนไหหลําผสมไทยภาคใต้ปรากฏใน 3 ลักษณะ คือ ทรัพยากรวัฒนธรรมที่จับต้องได้ ทรัพยากรทางศิลปวัฒนธรรม และภูมิปัญญา มีรูปแบบและกระบวนการจัดการ คือ การจัดการที่มีการดําเนินการโดยชุมชนเป็นหลัก การพัฒนาสินค้าทางวัฒนธรรม การอนุรักษ์วัฒนธรรม และการศึกษาวิจัย ภายใต้กระบวนการการมองเห็นตัวตนและศักยภาพของตนเอง การสร้างสํานึกความเป็นตัวตน การเห็นคุณค่าของทรัพยากรการอนุรักษ์ การสืบทอด การพัฒนาต่อยอด การฟื้นฟู และการดําเนินการในเชิงธุรกิจส่วนรูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในชุมชนบ้านเกาะแรตที่เหมาะสมที่เกิดจากการค้นหาร่วมกับชุมชนได้ข้อสรุป 2 รูปแบบ คือ การรักษาวิถีชีวิตและทรัพยากรชุมชนเชิงบูรณาการ และการพัฒนาเป็นพื้นที่ศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตแบบมีส่วนร่วม กระบวนการเสริมสร้างศักยภาพชุมชนในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมที่ดําเนินการภายใต้การทํากิจกรรมร่วมกับชุมชน ได้แก่ การศึกษา ค้นหาและสร้างความเข้าใจ การประเมินคุณค่าทรัพยากร กาสร้างสํานึกความเป็นตัวตน การอนุรักษ์ สืบทอด ต่อยอด ฟื้นฟู สร้างสรรค์ โดยการวิจัยนี้ค้นพบว่าการทํากิจกรรมด้านการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชนและการพัฒนาชุมชนบนฐานทรัพยากรที่มีเป็นเครื่องมือสําคัญหนึ่งที่ควรดํารงอยู่บนวิถีของแต่ละพื้นที่ เป็นไปตามสถานการณ์และสร้างการเห็นคุณค่าในทรัพยากรชุมชน