ปัญหาการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในอสังหาริมทรัพย์ ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งศาลที่ยังไม่ถึงที่สุด

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาการจดทะเบียนสิทธิในอสังหารมิทรัพย์ามคำพิพากษาหรือคำสั่งศาลที่ยังไม่ถึงที่สุด 2) ศึกษาหลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งคำพิพากษาที่ใช้บังคับในกฎหมายของต่างประเทศของประเทศไทย และ 3) พัฒนาการจดทะเบียนสิทธิในอสังหาริมทรัพย์ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลที่ยังไม่ถึงที่สุดในประเทศไทย ด้วยระบบวิจัยเชิงคุณภาพ จากการศึกษาพบว่า ปัญหาเกี่ยวกับการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในอสังหาริมทรัพย์ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งศาลที่ยังไม่ถึงที่สุด เป็นข้อจำกัดในทางรอนสิทธิของบุคคลและส่งผลกระทบต่อหลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งคำพิพากษา โดยประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 มาตรา 78 และกฎกระทรวง ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2497) ข้อ 9 (2) ได้กำหนดกระบวนการการจดทะเบียนสิทธิโดยประการอื่นนอกจากนิติกรรมโดยมิได้ระบุเกี่ยวกับ “คำพิพากษาหรือคำสั่งศาลที่เป็นที่สุด” ไว้ แต่ทว่า กรมที่ดินได้มีคำสั่งกรมที่ดินที่ 12/2501 เรื่อง โอนตามคำสั่งศาล โดยข้อ 1 (1) ได้กำหนดไว้ว่า “ให้ยึดถือเอาคำพิพากษาหรือคำสั่งอันเป็นที่สุด” เป็นผลให้พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งศาลอันถึงที่สุด ทั้งที่คำสั่งกรมที่ดินดังกล่าวนี้ เป็นเพียงแนวปฏิบัติภายในของกรมที่ดิน มิได้มีฐานะเป็นกฎกระทรวงหรือกฎหมายแต่ประการใด ผู้ศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะ โดยให้ยกเลิกคำสั่งกรมที่ดินที่ 12/2501 เรื่อง โอนตามคำสั่งศาล เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 มาตรา 78 และสอดคล้องกับหลักการในกฎกระทรวง ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2497) อันจะทำให้เกิดการคุ้มครองสิทธิแก่ประชาชนเกี่ยวกับการจดทะเบียนสิทธิในอสังหาริมทรัพย์ตามคำพิพากษาต่อไป